ตื่นเต้นแล้วนอนไม่หลับ ปัญหาใหญ่ใกล้ตัว ต้องแก้ได้ด้วย 7 วิธีนี้

ทำไมเราถึงตื่นเต้น ?

ตื่นเต้น (Excited) คือ อาการที่สมองถูกกระตุ้นจากสิ่งเร้ารอบตัว อาจเป็นเหตุการณ์ หรือสถานการณ์ โดยสมองที่ทำหน้าที่กระตุ้นความกลัว และความตื่นเต้น คือสมองส่วน Amygdala เป็นสมองที่ควบคุมสัญชาตญาณการอยู่รอด ทำให้รู้สึกตื่นตัว และตื่นเต้นกับสิ่งเร้าอยู่ตลอดเพื่อเอาชีวิตรอด

ทำงานสัมพันธ์กับ ระบบประสาทซิมพาเทติก (Sympathetic Nervous System) ที่เป็นระบบประสาทที่ทำให้เกิดอาการตื่นตัว และเป็นระบบที่ควบคุมสัญชาติญาณเอาชีวิตรอดของมนุษย์ด้วยเช่นกัน

ทำไม ? อาการตื่นเต้นถึงส่งผลให้มีปัญหาเรื่องการนอน

อาการตื่นเต้นที่ตกค้างอยู่ในความคิด ถึงแม้ว่าตอนจะนอน ยังเอาความรู้สึกออกจากหัวไม่ได้ ซึ่งความตื่นเต้นนี้ยังรวมถึง ความรู้สึกที่ทำให้สมองตื่นตัวจากสิ่งเร้าที่ทำก่อนนอน 

เช่น อารมณ์หงุดหงิดหลังจากตื่นมาเชียร์บอลคู่โปรด จนไม่สามารถกลับไปนอนได้ หรือ อารมณ์ฟินสุดขั้วที่ได้คุยกับคนที่ชอบก่อนนอน อาการเหล่านี้ก็ทำให้เรานอนไม่หลับนะ

ซึ่งต้นเหตุมาจาก “สมองที่ตื่นตัว” นั่นเอง

ระวัง ! ตื่นเต้นจนนอนไม่หลับ อาจทำให้สุขภาพพัง

แม้ว่าจะพยายามข่มตานอนแค่ไหน แต่ก็ยังหลับไม่ได้ เพราะในหัวเต็มไปด้วยเรื่องน่าตื่นเต้น แถมใจก็เต้นแรงตลอดทั้งคืน กลิ้งไปกลิ้งมาบนที่นอนรู้ตัวอีกทีก็เช้าแล้ว ถ้าทุกครั้งที่คุณรู้สึงกังวล หรือตื่นเต้นกับเรื่องรอบตัว จนมีปัญหาเรื่องการนอน สุขภาพของคุณอาจแย่ได้

• วิงเวียน มึนหัว ไม่สดชื่นตอนตื่น อาการเหล่านี้เป็นปัญหายอดฮิตสำหรับคนที่หลับไม่สนิทเพราะตื่นเต้น กังวล หรือเครียด
  
  
• นอกจากอาการตื่นเต้นจนนอนไม่หลับจะทำให้วิงเวียน ไม่สดชื่นแล้ว ยังมีผลเสียต่อการใช้ชีวิตประจำวันได้ด้วย อย่างเช่น บางคนมีนัดสัมภาษณ์งานในวันรุ่งขึ้น แต่กลับตื่นเต้นจนตาค้างทั้งคืน พอถึงเวลาสัมภาษณ์จริง ๆ ก็คิดอะไรไม่ออก เบลอ ตอบคำถามได้ไม่ดี แถมยังเสี่ยงเจออุบัติเหตุหลับในขณะขับรถได้อีกด้วย
  
  
• นอนน้อย สุขภาพย่ำแย่ การนอนไม่มีคุณภาพ เนื่องจากเวลาที่เรานอนพักผ่อนจะเป็นช่วงเวลาที่ร่างกายหลั่งสารโกรทฮอร์โมน (Growth Hormone) ออกมาซ่อมแซมส่วนที่สึกหรอ และช่วยให้กระปรี้กระเปร่าระหว่างวันได้

7 วิธีแก้อาการ “ตื่นเต้น” ได้อยู่หมัดในวันที่หนักหน่วง

จากข้อมูลข้างต้นของอาการหลับยาก ตาค้าง เพราะตื่นเต้นกับเรื่องต่าง ๆ มีสาเหตุมาจากการทำงานระบบประสาทซิมพาเทติก (Sympathetic Nervous System) ดังนั้น ถ้าอยากหยุดอาการตื่นเต้น เพื่อให้หลับสบายขึ้น ต้องแก้ให้ตรงจุด ดังนี้

• ควบคุมการหายใจ
  ทำสมาธิแล้วกำหนดลมหายใจเข้าออก เพื่อลดอัตราการเต้นของหัวใจ เพียงแค่หายใจเข้าลึก ๆ ให้อากาศเข้าเต็มปอด กลั้นหายใจไว้ 5 วินาที แล้วค่อย ๆ ผ่อนลมหายใจออกทำแบบนี้ไปเรื่อย ๆ ช่วยปรับให้หัวใจเต้นปกติ และลดอาการตื่นเต้นได้
  
  
• ปิดไฟห้องให้มืด
  การทำให้ห้องมืดสนิทจะช่วยให้ร่างกายหลั่งสารเมลาโทนินออกมาได้มากขึ้น ส่งผลให้ค่อย ๆ ง่วง และโดยธรรมชาติ เมื่ออยู่ในสภาพแวดล้อมที่มืด ดวงตาไม่ถูกกระตุ้นด้วยสิ่งเร้า ทำให้ความตื่นเต้นลดลงโดยกระบวนการปกติของร่างกาย 
  
  
• กระพริบตาช้า ๆ
  ถ้านอนหลับตาพลิกไปมาบนเตียงแล้วไม่หลับสักที แนะนำให้นอนหงายแล้วค่อย ๆ กระพริบตาช้า ๆ ร่างกายจะรู้สึกผ่อนคลาย ลดความตื่นเต้น และทำให้รู้สึกง่วง
  
  
• กลิ่นบำบัด
  ลองใช้กลิ่นหอมจากน้ำมันหอมระเหย ดอกไม้ หรือสมุนไพร ก็สามารถช่วยให้รู้สึกผ่อนคลายลดอาการตื่นเต้นจนเผลอหลับได้ง่าย ๆ เพราะกลิ่นหอมจากน้ำมันหอมระเหยสามารถช่วยกระตุ้นให้สมองหลั่งสาร Serotonin (สารสื่อประสาทควบคุมด้านอารมณ์) จึงช่วยลดอาการประหม่าต่าง ๆ ได้อย่างมีประสิทธิภาพ ช่วยให้รู้สึกสงบมากมากขึ้น
  
  โดยกลิ่นหอมยอดฮิตที่เหมาะมากกับคนที่มีปัญหาเรื่องการนอน คือ “กลิ่นลาเวนเดอร์” เพราะมีงานวิจัยรับรองว่าช่วยลดความกังวลได้ดี ช่วยทำให้ผ่อนคลายจากอาการตื่นเต้นได้อย่างมีประสิทธิภาพ และยังทำให้หลับลึก ไม่ตื่นกลางดึกอีกด้วย
  
  
•  หาจุดโฟกัส
  ลองยิ่งนิ่ง ๆ หรือนอนนิ่ง ๆ แล้วมองกับสิ่งใดสิ่งหนึ่ง เพื่อหลอกให้สมองลืมความตื่นเต้น และโฟกัสกับสิ่งใหม่ ซึ่งแนะนำให้เลือกโฟกัสสิ่งที่ไม่เคลื่อนไหว เช่นต้นไม้ในห้องนอน รูปถ่าย เครื่องนอน หรือใช้ผ้าปิดตา เพื่อทำให้รู้สึกว่า “นี่เรากำลังจะนอนแล้วนะ” ได้
  
  
• เปิดเสียงธรรมชาติ
  เสียงช่วยสร้างความผ่อนคลายได้ดี แนะนำให้เปิดเสียงที่มีจังหวะอยู่ที่ 60-70 bpm เป็นเพลงช้าที่ไม่มีคำร้อง เป็นเพลงบรรเลง ทำให้จังหวะการเต้นของหัวใจเริ่มช้าลงตามจังหวะเพลงที่เปิด ทำให้ใจที่เต้นแรงจากความตื่นเต้น ลดลงอยู่ในจังหวะที่ปกติได้
  
  
• ใช้ตัวช่วย
  ผลิตภัณฑ์อาหารเสริม ดีไนซ์ อีกหนึ่งตัวช่วยปรับสมดุลการนอนสำหรับคนที่หลับยาก ช่วยแก้ปัญหาได้อย่างตรงจุด ไม่ว่าปัญหาการนอนไม่หลับจะเกิดจาก ความเครียดสะสม อาการตื่นเต้น หรืออายุที่เพิ่มขึ้น เพียง 1 เม็ด ก่อนเข้านอนอย่างน้อย 30 นาที ก็ช่วยให้หลับได้ง่ายขึ้น

ด้วยสารสกัดสำคัญอย่าง ผงคาโมมายล์ (Chamomile Powder) กระชายดำ (Black Galingale) และใบแป๊ะก๊วย (Ginkgo Biloba) จึงช่วยเพิ่มการไหลเวียนของเลือดในสมองได้ดี และช่วยรักษาสมดุลในสมอง ทำให้รู้สึกสงบ คลายความกังวลจากอาการตื่นเต้นได้ และทำให้หลับสนิทตลอดทั้งคืนด้วย

อย่าปล่อยให้ปัญหานอนไม่หลับรบกวนการใช้ชีวิตของคุณ จนเสี่ยงสุขภาพพัง รีบดูแล ! ใส่ใจเรื่องการนอนด้วยผลิตภัณฑ์อาหารเสริมดีไนซ์ (Dee – Nize) เพียงวันละ 1 แคปซูล ก็สามารถปรับสมดุลการนอนให้เข้าสู่สภาวะปกติได้

• ปลอดภัย ไม่มีส่วนผสมของสารเมลาโทนิน
• หลับง่ายด้วยสารสกัดจากธรรมชาติ
• บำรุงสมอง ปรับสมดุลทางอารมณ์

ความต่างระหว่าง “อาการตื่นเต้น” และ “โรควิตกกังวล” 

อาการตื่นเต้น เป็นอาการที่เกิดขึ้นชั่วคราว จะเกิดขึ้นช่วงสั้น ๆ ในช่วงเวลาหนึ่งที่สมองถูกกระตุ้นจากเหตุการณ์ที่เพิ่งเกิดขึ้นอย่างไม่คาดคิด หรือ เกิดขึ้นแบบฉับพลัน ที่เร้าให้สมองเกิดการตื่นตัว ซึ่งอารมณ์จะคงอยู่ไม่นาน

โรควิตกกังวล คือ โรคที่เกิดจากความผิดปกติทางสมอง ที่ทำให้ความรู้สึกตื่นเต้น หรือกังวล จะอยู่ในความรู้สึกได้นานกว่าปกติ เพราะร่างกายไม่สามารถปรับสมดุลเคมีในสมองได้ โดยเฉพาะฮอร์โมนทางอารมณ์ เป็นโรคชนิดหนึ่ง ที่การแพทย์เรียกว่า Anxiety Disorder

สังเกตุได้จาก ความรู้สึกที่ตกค้างในหัวนานกว่าปกติ เช่น เรายังรู้สึกตื่นเต้นกับเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นไปเมื่อกลางวัน ทำให้นอนไม่หลับในตอนกลางคืน หรือ มีการแสดงออกทางกายที่มากเกินปกติ เช่น มือสั่น เหงื่อออก เกร็งกล้ามเนื้อ ไม่สามารถควบคุมร่างกายได้

บางคนไม่รู้ว่าอาการตื่นเต้นแบบไม่ปกติ ที่ควบคุมไม่ได้ของตัวเองกำลังก่อตัวเป็นโรควิตกกังวล เป็นโรคที่นำมาสู่อาการป่วยทางจิตเวชอีกหลายโรค เช่น โรคแพนิก โรคไบโพลาร์ โรคซึมเศร้า

“ประเมินตนเองเพื่อรักษาได้ถูกต้อง ไม่กระทบสุขภาพ และการนอน”

สรุป

นอนไม่หลับเพราะตื่นเต้น ! ปัญหาใกล้ตัวที่สามารถทำให้สุขภาพพังได้ง่าย ๆ ควรรีบหยุดปัญหานี้ด้วยการทำกิจกรรมผ่อนคลายก่อนนอน กำหนดลมหายใจเข้าออก ฟังเพลงเบา ๆ หรือจะหาซื้อไอเทมช่วยให้หลับง่ายอย่างน้ำมันหอมระเหยติดห้องนอนไว้ ก็ช่วยลดอาการประหม่าจนหลับยากได้เหมือนกัน แต่ถ้าลองใช้ทุกวิธีแล้วยังนอนไม่ได้ หรือตื่นเต้นคิดฟุ้งซ่านจนตาค้างอยู่ “ดีไนซ์ (Dee – Nize) ช่วยคุณได้”

แหล่งที่มา

• บทความ การวินิจฉัยและรักษาผู้ป่วยวิตกกังวล โดย คณะแพทย์ศาสตร์ โรงพยาบาลรามาธบิดี มหาวิทยาลัยมหิดล
  
• บทความ โรควิตกกังวัล ดีขึ้นได้ด้วยการปรับความคิดและพฤติกรรม โดย วารสาร ราชาวดีสาร วิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี สุรินทร์ ปีที่ 7 ฉบับที่ 1 มกราคม – มิถุนายน 2560
  
• บทความ สุขภาพจิต และการพยาบาลจิตเวช โดย สำนักพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีสุรนารี
  
• Blog Generalized Anxiety Disorder: GAD โดย Raksa Content Team โรงพยาบาลนครพิงค์